Uyku Apnesi Nedir ?
Uyku Apnesi Nedir: Obstrüktif uyku apnesi, uyku boyunca nefesin durmasına olanak verebilen yaygın ve ciddi bir uyku bozukluğudur. Havayolu birden fazla şekilde tıkanmaktadır ve bu durum akciğerlere girmekte olan hava miktarını azaltır. Bu durum ortaya çıktığında, yüksek sesle horlayabilir ve nefes almaya çalıştığınızda boğuluyormuş gibi sesler çıkarabilirsiniz. Beyniniz ve vücudunuz oksijensiz kalır ve uyanabilirsiniz. Gece boyunca birkaç kere ya da daha ciddi durumlarda birkaç yüz kere bu durumla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Pek çok durumda apne ya da geçici nefes durması, boğazın gerisindeki dokunun hasarlanmasından kaynaklanır. Uykuya daldığınızda üst solunum yollarınızdaki kaslar gevşer. Eğer sırtüstü yatarsanız, yerçekimi dilin geriye düşmesine neden olabilmektedir. Bu durum hava yollarını daraltarak akciğerlere giren hava miktarını azaltır. Daralan hava yolları nefes alırken boğazın gerisindeki dokunun titremesine neden olarak horlamaya sebebiyet verir.
Uyku apnesi ne kadar uzun uyumuş olsanız da, sabah yorgun ve dinlenmemiş olarak uyanmanıza neden olur. Bundan dolayı kendinizi gün boyunca yorgun hisseder, konsantre olmakta güçlük çeker ve istemsizce uyuklarsınız. Bu durum fark etmeseniz de, gece boyunca pek çok kez uyanmış olmanızdan kaynaklanmaktadır. Vücudunuza ulaşan oksijen miktarının azalması uzun dönemde sağlığınız için pek çok negatif sonuç doğurur. Aşağıdaki durumlar da dahildir:
- Yüksek kan basıncı
- Kalp hastalığı
- İnme
- Prediyabet ve diyabet
- Depresyon
Tanısı konmamış ya da tedavi almamış pek çok uyku apneli insan vardır. Uyku bozukluklarıyla ilgilenen bir doktor laboratuvar uyku çalışması ya da ev uyku testi ile obstrüktif uyku apnesi tanısı koyabilmektedir. Uyku apnesi; önde gelen tedavi yöntemi olan Sürekli Pozitif Havayolu Basıncı (CPAP), oral uygulama tedavisi ya da cerrahi ile kontrol altına alınabilir. Yetişkinlerde obstrüktif uyku apnesi, uyku bağımlı bir solunum rahatsızlığıdır. Çocuklardaki obstrüktif uyku apnesinin ve santral uyku apnesinin nedenleri ve semptomları farklıdır.
Uyku Apnesi Belirtileri:
Bu hastalık ile ilgili en çok karşılaşılan durum horlamadır. Horlayan herkesin uyku apnesi yoktur. Eğer horlamaya boğuluyormuş ya da nefes nefese kalmış gibi sesler eşlik ediyorsa, uyku apnesi olabilir.
Gündüzleri yorgun hissetmek bir başka yaygın semptomdur.
Uyku apnesi semptomlarından bazıları şunlardır:
- Yüksek sesle ya da sık sık horlamak
- Boğuluyormuş ya da nefes nefese kalmış gibi hissetmek
- Nefes durması
- Sabah başağrıları
- Gündüz uykulu hissetme
- İnsomni (uykusuzluk çekmek)
- Dili damağı kurumuş bir şekilde uyanmak
- Gece sık sık idrara çıkmak
- Konsantre olmakta güçlük çekmek
- Hafıza ya öğrenmeyle ilgili problemler
- Huysuzluk, asabiyet ya da depresyon
Risk Faktörleri:
Uyku apnesinin yalnızca yaşlı ve kilolu erkekleri etkilediği gibi yaygın bir yanlış anlaşılma bulunmaktadır. Bu yaygın inanışın aksine uyku apnesi; cinsiyeti, yaşı ya da vücut tipi ne olursa olsun herkesi etkileyebilmektedir. Eğer aşağıdakilerden birine sahipseniz yüksek risk altında olabilirsiniz:
- Fazla kilolar- Vücut kitle indeksi 25 ya da üzeri olan yetişkinler kilolu olarak tanımlanır. Bu kilo miktarı arttıkça, uyku apnesi riski de artar.
- Fazla boyun ölçüsü (erkekler için >43 cm, kadınlar için >41 cm)- Boyun ölçüsünün fazla olması havayolunu daraltabilecek yağ miktarının da fazla olduğu anlamına gelir.
- İleri yaş (erkekler için 40+, kadınlar için 50+)- Uyku apnesi özellikle 60 yaş üzeri olmak üzeri, ileri yaşlı kişilerde daha fazla görülmektedir.
- Erkek olmak- Erkekler uyku apnesi için kadınların iki katı risk altındadırlar.
- Sigara içmek- Sigara içenler uyku apnesi için yüksek risk altındadırlar.
- Hipertansiyon- Yüksek kan basıncı, uyku apnesi olan kişiler arasında oldukça yaygındır.
- Aile öyküsü- Ailesinde uyku apnesi bulunan kişiler daha fazla risk altındadır. Bu, hem kalıtsal hem de ortak yaşam tarzının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir.
