Türkiye’deki kütüphane geleneği Anadolu beyliklerine kadar dayanır. Osmanlı’da ise ilk kütüphane Osman Bey tarafından İznik’te, ikincisi ise Lala Şahin Paşa tarafından Edirne’de kurulmuştur. Osmanlının son dönemlerinden yaşanan savaşlar ve isyanlar sebebiyle vakıflar tarafından işletilen kütüphaneler zarar görmeye başlayınca, devlet onları koruma amaçlı bir takım önlemler alınmış ve böylelikle de kurumsal kütüphaneler kurulmuştur. İşte Türkiye’deki en eski kütüphaneler;
Beyazıt Devlet Kütüphanesi
Türkiye’nin ilk kurumsal kütüphanelerinden olan Beyazıt Devlet Kütüphanesi, 1884 yılında Kütüphane-i Umumi-i Osmani ismiyle İstanbul’da hizmete başlamıştır. İlk zamanlarda raflarında yalnızca Mustafa Naima’nın eserleri bulunan kütüphane, zamanla satın alınan kitaplar, toplanılan bağışlar, belgeler ve eserlerle büyük bir bilgi bankasına dönüşmüştür. Şu anda milyonun üstünde belgeleriyle hizmet vermeye devam etmektedir. Web sayfasına buradan ulaşabilirsiniz; Beyazıt Devlet Kütüphanesi
Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi
Süleymaniye Külliyesi 1557 yılında açıldığında henüz bünyesinde bir kütüphane bulunmuyordu. Sürekli saraydan külliyeye kitaplar getiriliyordu. Hal böyle olunca Süleymaniye Külliyesinin iki medresesi kitaplık haline getirildi ve böylece Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi’nin de temeli atılmış oldu. Birçok hayırsever tarafından belge ve evrak bağışında bulunuldu ve 1918 yılında da resmileşti. Türk İslam kültürünün en temel belgeleri ve Osmanlının en güzel örnekleri burada bulunur. Teknolojinin ilerlemesiyle kütüphanedeki eserler dijital ortama aktarılmış durumda. Oldukça sıcak bir ortama sahip olan kütüphane, yerli ve yabancı herkese uluslararası standartlarda İstanbul’da hizmet vermeye devam ediyor. Web sayfası; Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi
Atatürk Kitaplığı
Türkiye’deki en eski kütüphaneler arasında olan Atatürk Kitaplığı 1924 yılında ilk olarak Şehremaneti dairesinde(İstanbul) kuruldu. Daha sonra 1929 yılında Şişli Atatürk Evi’nde ve 1931 yılında da Beyazıt Medresesine taşınan koleksiyon, 1939 yılında Belediye Müzesi ve Kütüphanesi olarak açıldı. Zamanla satın alınan eserler ve yapılan bağışlar sonucu koleksiyonlar buraya sığmayınca 1981 yılında Taksim Mete Caddesi’ndeki binasına taşınarak faaliyetini sürdürmeye devam etti. Bünyesindeki kitap sayısı bugün yaklaşık 500 bine ulaşmıştır. Bir çoğu da dijital ortama aktarılmaya devam etmektedir. Ayrıca harita, kartpostal, takvim ve gazete gibi özel koleksiyonlarda bulunmaktadır. Web sayfası; Atatürk Kitaplığı
İzmir Milli Kütüphane
Cumhuriyetten önce İzmir’de çok karışık bir nüfus yaşıyordu. Farklı azınlıktaki milletlerin çok geniş ve nitelikli bir kütüphanesi olmasına rağmen müslüman Türk nüfusu kıraathaneler ve camiler vasıtasıyla faaliyetlerini yürütüyorlardı. İkinci Meşrutiyet yılında Türklerinde ulusal bir kütüphanesi olmalı denildi ve 1911 yılında bu fikirde çalışmalar başlatıldı. Özel girişimle kurularak ve Kütüphane-i Milli adıyla hizmete başlamıştır. Günümüzde bir milyonun üzerinde koleksiyona sahiptir. Web sayfası; İzmir Milli Kütüphane
İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi
Yıldırım Beyazıt tarafından Bursa’da kurulan, Osmanlının bilinen ilk büyük kütüphanesidir. Koleksiyonunun çoğu farsça ve osmanlıca eserlerden oluşur. Bir çoğu dijitale aktarılmıştır. İnebey medresesinde hizmet vermektedir. Web sayfası; İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi
Ankara Milli Kütüphane
1948 yılında kurulmuştur. Türkiye’nin en büyük arşivine sahiptir. Ankara İl Halk Kütüphanesinde hizmet vermeye başlamış daha sonra eserlerin çoğalmasıyla 1983 yılında Çankaya’daki yeni binasına taşınmıştır. Dört milyonun üzerinde dokümana sahiptir. Web; Ankara Milli Kütüphane
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı
İstanbul Haliç semtinde hizmet vermektedir. Osmanlının en eski tarihlerinden bugüne kadar olan kadınlara dair bir çok belgeyi bünyesinde barındırır. 1990 yılında tüzel kişilik kazanmıştır. Kütüphanede bazı günler kitap okuma günleri, tiyatro, film gösterisi ve sempozyum gibi etkinlikler düzenlenir.
