Tevfik Fikret Kimdir ?
Tevfik Fikret Kimdir; Şair, ressam, eğitmen, mimar, gazeteci, fikir insanı Tevfik Fikret, karakteri, düşünceleri, hümanizmi ve duruşuyla Cumhuriyet’i kuran kuşağı çok etkilemişti.
Tevfik Fikret’in hayatı:
Tevfik Nerede doğmuştur ?
Asıl adı Mehmed Tevfik’ti. Aralık 1867’de İstanbul’da doğdu. Babası Hariciye Kalemi’nde memurluk ve çeşitli vilayetlerde mutasarrıflık yapan Hüseyin Efendi, annesi Sakız Adası’ndan Hatice Refia Hanım’dı.
İlköğrenimine Mahmudiye Valide Rüştiyesi’nde başladı. Daha sonra Mekteb-i Sultaniye’ye (Galatasaray Lisesi) gönderildi. Bu okulun onun eğitiminde olduğu kadar kişiliğinin gelişmesinde de önemli rolû oldu. Muallim Naci, Recaizade Ekrem ve Muallim Feyzi, Galatasaray’da hocaları oldu. Edebiyata ve şiire kabiliyetli olan Fikret’in hocalarının da teşvikiyle yazdığı ilk şiiri Feyzi Efendi’nin aracılığıyla Tercüman-ı Hakikat‘te yayınlandı.
1888’de Galatasaray’ı birincilikle bitirdi. Hariciye Odası’na girdi, ancak karakterine uymayan bu memuriyetten ayrıldı; zamanında alamadığından dolayı biriken maaşlarını da 93 Harbi’yle gelen göçmenlere yardım için kurulan bir kuruluşa bıraktı. Daha sonra Gedikpaşa’daki Ticaret Mektebi’nde Fransızca ve güzel yazı dersleri vermeye başladı. 1890’da dayısının kızı Nazıma Hanım’la evlendi.
1894’te Mekteb-i Sultani‘de boşalan Türkçe hocalığı sınavını kazanarak burada göreve başladı, ancak hükümetin memur maaşlarında kesinti yapması üzerine buradan istifa ederek yine Türkçe hocası olarak Robert Kolej’de çalışmaya başladı. 1895’te oğlu Halûk dünyaya geldi.
1896 başlarında, yenilik taraftarı genç edebiyatçıları bir araya getirip bir grup oluşturmak isteyen Recaizade Ekrem, Tevfik Fikret’le birlikte, Galatasaray’dan öğrencisi olan Ahmet İhsan’ı da Servet-i Fünun’u edebi bir dergi haline getirmeye ikna etti. Bunun üzerine derginin başına geçen Tevfik Fikret’in yönetimi altında Servet-i Fünun, kısa zamanda, edebiyatta yenilik (Edebiyat-ı Cedide) yapmak isteyen gençlerin bir araya geldiği bir ocak oldu.
1900’de Rübab-ı Şikeste’yi yayımladı; gördüğü büyük ilgi üzerine kitabın baskısı iki ay içinde tükenince, aynı yıl ikinci baskı yapıldı. Servet-i Fünun topluluğundaki dağılmanın ardından idari bir sorundan dolayı Ahmet İhsan’la araları açılınca, 1901’de dergiyi terketti.
1905’te art arda babasını ve kız kardeşini kaybetti; Aksaray’daki babasından dolayı kalan konağı satarak Rumelihisar’da, planlarını kendisinin çizdiği, Robert Kolej’e bitişik, Aşiyan adını verdiği evi yaptırdı ve bu tarihten sonra burada inzivaya çekildi. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra 23 Ağustos 1908 tarihli Tanin’de yayımlanan bir yazısında heyecanlı bir şekilde anlattığı gibi, Robert Koleji Fikret’e bir nevi maddi ve manevi sığınak oldu. Bu sürede 1901’de yazdığı halde II. Meşrutiyet’in ilanına kadar elden ele dolaşan “Sis”,”Sabah Olursa”(1905),”Mazi-Ati (1906) gibi siyasi ve sosyal konulu şiirler yazdı.
Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı üzerine büyük bir sevinç duyan ve inzivadan çıkan Fikret bu önemli olay üzerine “Millet Şarkısı”nı kaleme aldı. Dargın olduğu bazı arkadaşlarıyla tekrar barıştı ve yeni bir fikir hamlesi yaptı; bu amaçla Hüseyin Cahit ve Hüseyin Kâzım’la birlikte adını kendi koyduğu Tanin gazetesini çıkarmaya başladı. İttihat ve Terakki, Fikret’i eğitim bakanı yapmak istediysede bu teklifi kabul etmedi. Kendisini seven öğrencilerinin ısrarı ile Galatasaray Sultanisi müdürü oldu. Okulda yeni bir düzen kurdu; yapmış olduğu yenilikler, aleyhinde bazı dedikoduların çıkmasına yol açınca müdürlükten istifa etti ve tekrar Robert Kolej’deki hocalığa döndü.
Tanin’in İttihat ve Terakki’nin yarı resmi yayın organı haline gelmesi üzerine gazeteden ayrıldı. (1910) Aynı yıl Darülfünun (üniversite) ve Darülmuallimin’deki (öğretmen okulu) görevlerini de bıraktı. 1912’de siyasi yönetimi eleştirmek amacıyla “Doksan Beşe Doğru” ve “Han-ı Yağma” şiirlerini kaleme aldı. Eylül 1909’da mühendislik eğitimi yapmak üzere İskoçya’ya giden oğlu Haluk için yazdığı şiirleri Haluk’un Defteri adıyla 1911’de yayımlandı. Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesine karşı çıkan Fikret “cihad-ı mukaddes” ilan edilerek girilen bu savaş dolayısıyla alaylı bir üslupla “Sancak- Şerif Huzurunda” adlı şiir yazdı.
Tevfik Fikret Ne Zaman Vefat Etti:
Sekiz yıldan beri şeker hastası olan Fikret, herhangi bir ilaç kullanmadığı için 1915 yaşlarında aniden yatağa düştü. Yapılan bütün müdahalelere rağmen 18-19 Ağustos gecesi hayata gözlerini yumdu. Cenazesi önce aile mezarlığının bulunduğu Eyüp Sultan‘a gömüldü. Vasiyeti dolayısıyla , yıllar sonra kemikleri İstanbul Belediyesi tarafından Edebiyat-ı Cedide Müzesi haline getirilen Aşiyan’ın bahçesine nakledildi. (1961)
1896-1900 yılları arasında Servet-i Fünun’da yayımladığı şiirlerin çoğunu Rübâb-ı Şikeste’de bir araya getirmiştir. Bu şiirler konuları bakımından kendi benini anlattığı şiirler, sanatla ilgili şiirler, kötümserlik temasının hakim olduğu şiirler, hayal şiirleri, aşk şiirleri, tabiat şiirleri, oğlu Haluk için yazdığı şiirler, portreler, merhamet şiirleri, vatani ve dini konulu şiirler olmak üzere altbaşlıklara ayrılır.
Kaynak: Atlas Tarih
Tevfik Fikret Kimdir…
