Sindirim Nedir ?
Sindirim Nedir: Sindirim, enerji sağlama, büyüme ve onarma amacıyla besinlerin kullanmak üzere beden tarafından parçalanmasıdır. Bedenimizde neredeyse sürekli olarak gerçekleşen, ama yine de çoğumuz için bilinmeyenlerle dolu olan temel bir süreçtir.
Sindirim İşlemi Nasıl gerçekleşir ?
Sindirim sisteminin çalışması, “enzim” adını verdiğimiz moleküllere dayanmaktadır. Kanala bağlı organlarda (sindirim kanalı) oluşan bu moleküller, daha sonra sindirim işlemi sırasında gerçekleşen çok sayıdaki kimyasal tepkimeyi gerçekleştirir.
Sindirim ağızda başlar. Çiğneme sırasında tükürük bezlerinin salgısı artar, pityalin enzimi karbonhidratları, mal toz ve glikoz olarak bilinen daha küçük moleküllere ayırır. Daha sonra yemek borusundan mideye inen besinler, mukus, hidroklorik asit ve pepsin enziminden oluşan bir karışımın içinde kalır.
Midede Sindirim Nasıl Olur:
Mide ve bağırsaklardaki salgının niceliğini, doğrudan besinlerin miktarı ve salgılanan hormonlar ile sinir uyarıları düzenler.
Gastriri hormonu mide hücrelerini uyararak hidroklorik asit ile pepsin salgısını artırır. Böylelikle mideye gelen besinler parçalanmaya başlar. Mukus salgısı mide mukozasını aside karşı korur. Asit düzeyi belirli orana erişince gastrin üretimi sona erer.
İncebağırsaklarda Sindirim Nasıl Olur:
Mideden çıkan besinler incebağırsakların ilk bölümü olan onikiparmakbağırsağına girer. Çok miktarda mukus üreten onikiparmakbağırsağı bu sayede asit ile enzimlerin etkisinden korunmaktadır. Pankreastan gelen sindirim salgıları ile karaciğerde yapıldıktan sonra gerekli oluncaya kadar safrakesesinde saklanan safra da onikiparmakbağırsağına akar.
İleumun yüzeyi “villus” adı verilen küçük, parmaksı çıkıntılarla kaplıdır, ileumun yüzey alanını genişleten bu çıkıntılar, böylelikle besinlerin kısa zamanda kılcal damarlar tarafından soğurulmasını sağlarlar.
“Sekretin” adı verilen hormonun etkisiyle salgılanan bazik sıvı kısmen sindirilmiş besinlerdeki asidi nötrleştirir. Pankreozim’ın hormonu ise, pankreas enzimlerinin salgılanmasını sağlar. Yağların sindirimi için de, safrakesesinden omkıparmakbağırsağına bir miktar safra akar.
Pankreas enzimleri, karbonhidrat ve proteinlerin dışında, yağların sindirimine de yardımcı olur. Bu enzimler arasında, peptonları daha küçük peptitlere ayıran tripsin, yağları gliserol ve yağ asitlerine ayıran lipaz ve karbonhidratları maltoza ayrıştıran amilaz sayılabilmektedir. Sindirilen besinler daha sonra incebağırsaklarda ilerleyerek jejunum ile ileuma ulaşır. Kimyasal değişimin son aşamaları orada gerçekleşir. Jejunum ile ileum kıvrımlarında (Lieberkühn kriptoları) yer alan hücrelerden enzimler salgılanmaktadır.
Besin soğurumunun çoğu, “villus” adlı milyonlarca çıkıntı içeren ileumda gerçekleşir. Her villusta ince (kılcal) bir kan damarı ile bir lenf kanalı bulunmaktadır. Sindirilmiş besinler villuslara değince, gliserol, yağ asitleri ve çözünmüş vitaminler lenf kanalına girerek önce lenf sistemine, sonra da kan dolaşımına geçen proteinlerin parçalanmasıyla oluşan amino asitler, şekerlerin parçalanma ürünü karbonhidratlar, vitaminler, kalsiyum, demir ve iyot gibi önemli mineraller ise doğrudan kılcal damarlar tarafından soğurulur. Bu damarlar besinleri doğruca karaciğere taşıyan kapı toplardamarına bağlıdır. Karaciğerde ayrılan ve bir bölümü depolanan maddelerden gerekli olanlar bedenin genel kan dolaşımına katılırlar.
Lipton firmasının sindirimi kolaylaştıracak çaylar yazısına göz atın