Milli Gelir Nedir ? Gayri Safi Milli Hasıla Ne Demek ?
Milli Gelir Nasıl Elde Edilir: Bir ülkede bireylerin elde ettikleri gelirler üretime katılma karşılığı elde edilir. Yine bu gelirler üretim mal ve hizmetleri satın almada kullanılırlar. Üretilen mal ve hizmetler, onu tüketmek için elde edilen gelire eşdeğerdir.
Milli Hasıla: Bir ülkede faktör sahibi bireylerin bir yıl içinde ürettikleri mal ve hizmetlerin fiziki olarak tamamı milli hasılayı oluşturur. Milli hasıla aynı zamanda milli gelir demektir. Milli gelir aynı zamanda bir yıl içinde yapılan harcamaların toplamıdır.
Gayri Safi Milli Hasıla Nedir ?
Bir ekonomide bir yıl içerisinde mallar ve hizmetler üretilirken, üretim teçhizatı aşınmış ve yıpranmış olacaktır. Üretimin net değerini bulmak için bu aşınma ve yıpranma payını çıkartmak gerekecektir.
GSMH: Bir yıl içerisinde meydana getirilen mal ve hizmetlerin, o dönemdeki piyasa fiyatıyla çarpımı saf olmayan; gayri safi milli hasılayı verir.
GSMH yapılan harcamalar toplamıyla da hesaplanabilir.
C: Özel tüketim harcamaları
I: Özel yatırım harcamaları
G: Devlet harcamaları
GSMH = C + I + G olarak hesaplanabilir.
Ülkeler ürettikleri malların bir kısmını diğer ülkelere satarlar: İhracat: E.
Yine ülkeler diğer ülkelerden üretmedikleri malları satın alabilirler: İthalat: M
Gayri safi milli hasıla hesabına ihracat-ithalat farkını da dahil edersek;
GSMH = C + I + G + (E-M)
C: Dayanıklı mallar + Dayanıksız mallar + Hizmetler
I: Üretim teçhizatı + Satışa çıkarılan ham, yarı mamul ve mamul mal + inşaat yatırımı
G: Devlet harcamaları (sağlık, eğitim, savunma, bayındırlık, sanayi transfer)
(E-M): Dış alım gelirleri (- veya +)
SAFİ MİLLİ HASILA
Safi milli hasıla, gayri safi milli hasıladan aşınma ve eskime payları çıkartılarak bulunur.
I : Teçhizat ve sermayedeki aşınma ve yıpranma payı
ª
SMH= C + I + G + (E-M) – I
ª
Milli Gelir Nedir ?
Milli gelir ekonomide bireylerin üretim faktörü olarak üretime katılma karşılığında elde ettikleri satın alma gücüdür. Ancak bireyler ellerine geçen bu gelirin tamamını kullanamazlar. Çünkü bazı malları satırken alırken o mallara gerçek değerinden fazla bir ödeme yaparlar. Mal ve hizmetlerin değeri dolaylı vergilerle (örneğin KDV) yükseltilmiştir.
O halde Milli Gelir: MG = SMH – Dolaylı vergiler olacaktır.
GSMH: Ekonominin topyekün üretim gücünü
SMH: Net iktisadi başarıyı
MG: Bireylerin satın alma gücü düzeyini gösterir.
Kişi Başına Harcanabilir Gelir:
Bireyler gelirlerinden bir kısmını ayrıca gelir vergisi ve kurumlar vergisi gibi direkt vergi olarak, devlete ödemek zorundadırlar. Yani bireyler milli gelirlerinin tamamını harcayamazlar.
Harcanabilir Gelir = Milli Gelir – Direkt Vergiler olarak hesaplanabilir. Birey başına harcanabilir geliri bulmak için, geliri nüfusa böleriz. Bireyler harcanabilir gelirlerinin bir kısmını tüketime ayırır, geri kalanını tasarruf yaparlar.
Bazı yoksuk insanlar devletten transfer harcaması biçiminde gelir alırlar. Örneğin; Yaşlılık yardımı, işsizlik sigortası gibi. Bu gibi kimselerin gelirlerine transfer ödemelerini eklemek gerekir.
Milli Gelir Nasıl Hesaplanabilir ?
Milli gelir hesaplaması üç aşamada yapılır:
1. Ekonomide bir yıl içerisinde meydana getirilen mal ve hizmetlerin cari fiyatlar ile çarpılarak (o yılın fiyatları ile) toplanmasıyla.
2. Üretim faktörleri sahiplerinin üretime katılmaları karşılığında elde ettikleri gelirlerin toplanması yoluyla.
3. Elde edilen gelirlerin harcanması sırasında harcamaların toplanmasıyla.
Bireyler gelirlerini tüketim ve tasarrufa ayırdıklarına göre; tüketim ve tasarrufa ayrılan tutarların toplanması milli gelir hesabını verir.
Milli gelirin harcama ve tasarruf sırasında hesaplanması için;
– Tüketim mallarının parekende ticareti ile aile bütçelerini gösteren istatistiklerin olması.
– Bankalardaki cari hesapların tasarrufların tamamını yansıtması gerekir.
