İthalat Nedir ?
İthalat Nedir: İthalat, yurtdışında üretilmiş bir malın ülke içindeki alıcılar tarafından satın alınmasıdır. İthalatın diğer ismi dışalımdır. İhracatın karşıtı olarak kullanılmaktadır. İthalat ihracatla birlikte bir ülkenin dış ticaret dengesini oluşturur. İthalat bir malın yürürlükteki ithalat mevzuatı ve gümrük mevzuatına uygun olması koşuluyla başka ülkelerden ya da serbest bölgelerden Türkiye’ye sokulmasıdır. Aynı zamanda müsteşarlıkta kabul edilen başka giriş ve işlemler de ithalata girer.
İthalatçı, ithalat işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla gümrük idaresine kayıtlı kişilerdir. Bu kişilerin mukim ve vergi numarasına sahip olmaları gerekir. Bu kişiler tüzel kişi ve tüzel kişi statüsüne sahip olmamalıdırlar. Yürürlükteki mevzuat hükümlerine uyma yetkisi tanınan ortaklıklar da ihracatçıdır. Ancak özel anlaşmalara dayanan ithalatta; kitap ve diğer yayınların ithalatında ve ülkemizde açılan; fuar ve sergi ithalatında vergi numarasına sahip olma şartı aranmamaktadır. Yani bu tür faaliyetler vergiden istisnadır.
Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi: Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelen eşyaların serbest dolaşıma girmesi, ticaret politikası uygulanması ve eşyanın ithali için gerekli olan diğer işlemlerin tamamlanmasıdır. Aynı zamanda kanunen ödenmesi gereken vergilerin de tahsil edilmesi gerekir.
İthalat Prosedürü:
Türkiye Gümrük Bölgesi’nin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşyalar haricinde özet beyan verilmektedir. Özet beyan, eşyanın gümrük bölgesine getirilmesinden önce verilir. Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelen eşya gümrüğe sunulmaktadır. Gümrüğe sunan kişi direkt olarak getiren kişi olabilmektedir. Aynı zamanda eşyanın gelişinden sonra taşıma yükümlülüğü olan kişi de olabilmektedir. Eşyayı sunan kişi eşyayı ibraz olan özet beyan ya da gümrük beyannamesi ile ilişkilendirir. Gümrüğe sunulan eşya için gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım verilir. Bu kullanım belirlenince buna ilişkin işlemler yapılmaktadır. Bunlar deniz yolu ile gelen eşya için 45 gündür. Diğer yollarla gelen eşya için ise 20 gün içinde tamamlanması gerekir. İşlemlerin başlama tarihinde özet beyanın verildiği tarih esas alınmaktadır.
Eşya gümrüğe sunulduktan sonra onaylanana kadar veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunmaktadır. Geçici depolanan eşya gümrük idaresinin uygun gördüğü yerlerde ve koşullarda depolanmaktadır. Eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması, serbest bölgeye girmesi, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına tekrar ihracı gibi işlemler gümrükçe onaylanmış olmalıdır. Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya için yetkili gümrük idaresine beyan edilir. Aynı zamanda bu beyan yazılı olarak, bilgisayar yoluyla, sözlü olarak veya eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük sistemine tabi tutmak istediğini ifade etmesiyle yapılabilmektedir. Normal usulde yazılı beyan gümrük beyannamesi ile yapılmaktadır. Beyan bilgisayar veri işleme tekniği ile yapılması esastır. Eşyanın ithalinden sonra gümrük vergileri serbest dolaşıma giriş beyannamesi üzerinde yükümlü olan kişiye verilmektedir. Yükümlüye bunun yanında ticaret politikası önlemleri için sair dış ticaret mevzuatı gereğince aranan izin ve uygunluk belgeleri de verilir.
İthal Edilmek İstenen Eşyanın Vergileri:
İthal edilmek istenen eşya için işlem başlatabilmek amacı için öncelikle söz konusu eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonunun (GTİP) bilinmesi gereklidir. İthalatta ödenecek vergiler herhangi bir mevzuatta yer almamaktadır.
Gümrük vergisi Ekonomi Bakanlığı’nca yayımlanan İthalat Rejim Kararı ile belirlenmektedir. Karar eki listelerinde; birinci sayılı listede tarım ürünleri, ikinci sayılı listede sanayi ürünleri, üçüncü sayılı listede işlenmiş tarım ürünleri, dördüncü sayılı listede balık ve diğer su ürünleri, beşinci listede AB’de yürürlükte olan Askıya Alma Listesi kapsamı ve altıncı listede yer alan eşyanın sadece madde ismi sütununda tanımlanan eşya için yüzde sıfır vergi alınmaktadır.
İthal etmek istenilen eşyanın mevzuatı bu eşyanın niteliğine göre değişir. Genel olarak Ekonomi Bakanlığı’nın mevzuat sayfasından istediğiniz eşyanın genel bilgilerine ulaşabilirsiniz. Mesela ithal edilmek istenen eşya elektronik bir ürün ise Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı‘na başvurarak bilgi alabilirsiniz.
İthal Edilmek İstenilen Eşyaya İlişkin Gümrük İdaresine İbraz Edilmesi Gereken Belgeler:
Burada vergi ödenirken olduğu gibi eşyanın GTİP bilinmesi gerekir. İthal edilen eşyanın izin, yasak, kota, ihtisas gümrüğü uygulaması gibi kısıtlamalar kontrol edilmelidir. Ayrıca garanti belgesi, gözetim belgesi, kontrol belgesi gibi belgelerin de gümrük idaresinin kontrol edip etmediği araştırılmalıdır. Böyle bir durum varsa o belgeleri hazırlamak gereklidir.
İthali yasak eşya, ithali yasak eşyayı belirleme yetkisi ilk olarak Ekonomi Bakanlığı’na aittir. Çevrenin korunması amacıyla belirli atıklar, kimyasal maddeler, hurdaların ithali yasaktır.
Bazı eşyaların ise ithali yasaktır. Bununla birlikte insan, hayvan ve çevre güvenliğinin korunması için bazı eşyaların ithali izne bağlıdır. Şartları karşılamayan eşyanın ithaline izin verilmemektedir. Örneğin elektronik eşyanın ithali serbesttir. Ancak TSE’nin uygunluk değerlendirilmesiyle ilgili gerekli şartları taşımadığında ithali gerçekleşmez. Aynı şekilde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın denetimine tabi tutularak gerekli şartların taşamadığı belirlenen gıda ürünlerinin de ithaline izin verilmemektedir.
Bazı eşyalar ise sadece belirli kurum ve kişilerce ithal edilebilmektedir.
Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş ve defolu eşyaların ithali Ekonomi Bakanlığı’nın iznine tabiidir.
