Hücre Nedir?
Hücre Nedir: Canlıların yaşamsal faaliyetlerini gerçekleşmesinde görev alan en küçük birime hücre denir. Yapısında hücreyi yöneten ve çoğalmayı kontrol eden çekirdek, içerisinde yaşamsal olayların gerçekleştiği sitoplazma, hücreyi şekillendiren ve koruyan hücre zarı bulunmaktadır. Hücrede bu yapılar dışında organel isimli farklı yapılar da bulunmaktadır.
Organeller ve Görevleri:
- Ribozom: Bu kısımda protein sentezi yapılmaktadır. Özellikle çekirdek zarında, endoklazmik retikulunda, veya sitoplazmada serbest bir şekilde bulunabilir.
- Lizozom: Büyük tanecikleri ve yaşlanmış organelleri parçalayan kısımdır. Kısacası parçalama yapmak için taşıdığı enzimleri kullanır.
- Endoklazmik Retikulun: Hücre zarı ve çekirdek arasında bulunan ve bu bölgeyi ağ gibi saran kısımdır. Böylelikle hücre zarı ve çekirdek arasındaki madde iletimini sağlar. Aynı zamanda bazı maddeleri depo edebilir.
- Golgi Aygıtı: Yapı olarak endoklazmik retikuluna benzeyen bu organel, salgılar üretilmesini ve bu salgıların kontrol edilmesini sağlamaktır. Endoklazmik retikulunun üst üste dizilerek keseler oluşturmasıyla meydana gelir. Vücudumuzun ter, tükürük ve süt bezlerinde fazla bulunmaktadır. Bununla birlikte, gerekli durumlarda hücre zarının yapım ve onarımını sağlar.
- Sentrozom: Hayvan hücrelerinde bulunan ve hücre bölünmesinde görev alan organeldir. Özellikle sentrozomlar, sentriol denilen birbirine dik iki yapının birleşmesiyle oluşmuştur. Hücre bölünmesinde görevi, iğ ipliklerini oluşturmaktır.
- Koful: Hücrenin depo bölümüdür. Özellikle gereğinden fazla bulunan maddeleri depo eder. Bitki hücrelerinde ve tek hücreli canlılarda bulunmaktadır. Bununla birlikte, hayvan hücrelerinde de olmakla birlikte bitki ve tek hücreli canlılara göre daha seyrektir. Kısacası, mikroskopla incelendiğinde; hayvan hücrelerinde küçük, bitki hücrelerinde büyük olduğu görülmektedir.
- Mitokondri: Hücre içinde enerji üretmekle görevli organeldir. Enerji üretirken oksijen kullanır. Özellikle, enerji ihtiyacının fazla olduğu kas hücresi gibi yapılarda fazla bulunurken, enerji ihtiyacının az olduğu yapılarda daha az bulunmaktadır.
- Kloroplast: Bitkilerde ve bazı fotosentetik bakterilerde bulunan organeldir. Güneş enerjisini kullanarak oksijen ve besin üreten bu organel, besin zincirinin en önemli basamağının oluşmasını sağlar. Aynı zamanda yeşil renk pigmenti olan klorofil taşırlar.
- Plastitler: Yalnızca bitki hücrelerinde bulunan organellerdir. Özellikle, hücre gelişimiyle doğrusal olarak gelişirler ve bitki üzerinde farklı renkler kazanırlar. Kazandıkları farklı renklerde sahip oldukları görevler değişir. Fotosentezi sağlayan kloroplast, vitamin üretiminde görevli kromoplast ve besin maddeleri depolayan lökoplast olmak üzere üç çeşitte bulunmaktadır. Plastitler ışığın etkisiyle değişime uğrayarak birbirlerine dönüşübilirler.
