HCT Nedir ?
HCT, Hematokrit ile aynı anlama geliyor. Yani kan hücrelerinde oluşan, kanda ki hacimsel oranı HCT ifade ediyor. Yüzdeyle (%) ifade edilen HCT, kan ölçümlerinin yapıldığı bir otomatik makineyle ölçülmektedir. Ancak bahsettiğimiz bu makineler, hematokriti direkt ölçmüyor. Ayrıca Kırmızı kan hücreleri hacminin ve hemoglobin miktarlarının belirlenmesi de, HCT ölçümünün hesaplanmasında çok gereklidir. Ayriyeten HCT, manuel yöntemle de belirlenebiliyor. Bir tüp kan santrifüj enjekte edildiği zaman, kırmızı hücrelerde tabanı doldurmuş oluyor.
İdeal HCT Oranları Nedir ?
HCT için normal aralıkların; ergenliğe, yaşa ve kişinin cinsiyetine bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Normal aralıklar şu şekildedir:
-%55-%68 Yeni doğan
-%47-%65 1 Haftalık bebek
-%37-%49 1 Aylık bebek
-%30-%36 3 aylık bebek
-%29-%41 1 Yaşında bebek
-%36-%40 10 yaş
-%42-%54 Yetişkin erkekler
-%38-%46 Yetişkin kadınlar
HCT Düşüklüğü Ne Anlama Gelmektedir ?
Eğer HCT sonucu belirlenen değer altındaysa, düşük olarak değerlendirilir. Bu durum anemi(kansızlık) olarak ifade ediliyor. Ayrıca anemiye neden olan çok etken vardır. En yaygınlarını şu şekilde sıralanabilir:
- Orak hücreli anemi,
- Beslenme yetersizlikleri,
- Böbrek yetmezliği,
- Kan kayıpları,
- Aynı zamanda kemik iliğinde gerçekleşen sorunlar.
HCT Düşüklüğünde ki Belirtiler Nelerdir ?
- Nefesin daralması,
- Halsizlik, çabuk yorulmak ve bitkin olma,
- Saçların dökülmesi,
- Ayrıca zayıflık ve solgun görülme.
HCT Yüksekliği Ne Anlama Geliyor ?
Normal HCT seviyeleri dışında daha da yüksek, anormal derecelerde yükselen kırmızı kan hücresinde ki sayıları temsil ediyor. Yüksek rakıma sahip yerlerde yaşamını sürdürenler ve kronik olarak sigara içenlerde özellikle oldukça fazla hematokritler görülür. Vücudun yeteri kadar sıvı almaması, uzun süren yüksek sıcaklıklara maruz kalınması gibi etkenlerde aşırı su kayıplarına yani HCT yüksekliğine neden oluyor. Yüksek HCT’nin diğer nadir görülen nedenleriyse şunlardır; akciğerin hastalanması, bir takım tümörler, kemik iliğinde bozulmalar ve kan dopingi adı verilen özellikle sporcular tarafından eritropoietin tarzı alyuvar sayılarını artıran maddelerin çok fazla kullanılmasıdır.
HCT Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir ?
- Dışkıda kan görme,
- Karın ve baş ağrısı,
- Kas ve eklem ağrıları,
- İsteksizlik, yorgunluk ve aşırı halsizlik,
- Aynı zamanda ciltte kolay morarmalar ve kaşıntılar.
HCT Ölçümü Nasıl Yapılıyor ?
Bir santrifüj cihazında ya da cam tüpte HCT ölçümü kolayca yapılır. Santrifüj cihazının çalışma prensibi ise şöyle; karışım halinde olan maddelerin yoğunluğunda ki farkından yararlanıp ayrılmasını sağlıyor. Karışımın olduğu kap yüksek hızla dönerek ağırlığı çok olan maddenin de kap dışına itilmesini sağlıyor. Böylelikle ayrım daha kolay yapılmış oluyor. Santrifüj işleminin gerçekleşmesinde de; kan dolaşımında yer alan diğer hücreler aslında kırmızı kan hücreleri arasında kalabiliyor. Böyle bir durumda, hematokrit değeri de normalden daha da yüksek ölçülmesini sağlıyor. Ayrıca incelenmesi gereken kan örneği, uzun bir zaman beklerse o zaman kırmızı kan hücrelerinin hacmi de artar. Böyle bir durumda da, hct değeri gerçek değerinden daha yüksek hesaplanır.
Hct Değerinde Değişen Durumlar Nelerdir ?
Çok sayıda ki fizyolojik durumlarda hct değeri; normal sınırında ki değerlerden altta ve üstte hesaplanabilir. Özellikle yeni doğan dönemi bebeklerde, hct değerlerinde yükselmeler olur. Ancak zamanla düşüşe geçer ve normale döner. Cinsiyetlerin arasında da hct değeri açısından, önemli farklar vardır. Özellikle erkeklerde, kadınlara oranla çok yüksek değerler tespit edilmiştir. Hamile olan kadınların, dolaşımlarında ki kan miktarları arttığı için ve yoğunluğunda da azalma olduğundan düşük hct değerleri tespit edilmiştir. Yüksek rakıma sahip yerlerde yaşayanlar, havada olan oksijen miktarında ki azlığı dengelemek adına kırmızı kan hücrelerinde ki sayılarda önemli miktarda artış gözlenir. Bu yüzden yüksek rakıma sahip bölgelerde yaşayanlarda, hct değerleri normal aralık üstünde tespit edilebiliyor.
Ayrıca bakabilirsiniz; PCT Nedir ? Değeri Kaç Olmalıdır ?
