En iyi Agatha Christie uyarlamaları ile zorlu bir bulmacayı çözer gibi izleyeceğiniz, her anı heyecan dolu yapımlar…
İngiliz Yazar Agatha Christie, 15 Eylül 1890 yılında dünyaya gelmiştir. Yaşamını yitirene kadar (12 Ocak 1976) 66 tane roman, 14 tane kısa hikayelerden oluşan kitap yazmıştır. Aynı zamanda polisiye edebiyatın en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen Agatha Christie’nin ilk romanı The Mysterious Affair at Styles (Ölüm Sessiz Geldi.) 1920 yılında yayınlandı. Böylelikle Christie’nin en önemli iki dedektif karakterinden biri olan Hercule Poirot hayatımıza girmiş oldu.
Agatha Christie’nin eserleri o zamandan bu zamana defalarca kez sinema, televizyon, tiyatro ve bilgisayar oyunlarına uyarladı. Biz de en iyi Agatha Christie uyarlamaları listesi ile bu uzun yazarlık serüvenini beyaz perde ve televizyona yansımalarını ele alacağız.
Öncelikle kısa bir açıklama yapalım. Hercule Poirot ve Bayan Marple, Christie’nin birçok sayıda hikayesine konu olan aynı zamanda en çok sevilen iki kahramanı. Dolayısıyla da dizi ve film uyarlamaları, genel olarak bu iki karaktere odaklanıyor. Biz de bu yüzden farklı karakterlere odaklanan yapımları da dahil etmeye çalıştığımız bir liste hazırlamak istedik.
Agatha Christie romanlarını sevenler, bulmaca çözmeyi sevenler, dedektiflik hikayelerini sevenler hepinizi buraya alalım:
En İyi Agatha Christie Uyarlamaları
Poirot
IMDb: 8.6 | 1989-2013 | 13 Sezon 70 Bölüm | ITV
Oyuncular: David Suchet, Hugh Fraser, Philip Jackson…
Tuhaf, bencil ve geçmişi gizemlerle dolu Belçikalı Dedektif Hercule Poirot, Agatha Christie’nin iki önemli dedektifinden biri. Poirot serisi, Christie’nin Hercule Poirot’u içeren tüm roman ve kısa hikayelerini aslına olabildiğince sadık kalarak izleyiciyle buluşturuyor. David Suchet tarafından canlandırılan Hercule Poirot, hafızalardaki en iyi Poirot karakteri olabilir. Agatha Christie’yi baştan sonra izlemek isterseniz Poirot serisi, şüphesiz en iyi seçim olacaktır. Aşağıda bölüm isimlerini sırasıyla paylaştık. Herhangi bir sırayı takip etmeksizin Agatha Christie’nin merak ettiğiniz bir hikayesini açıp izleyebilirsiniz.
Bölüm İsimleri:
- The Adventure of the Clapham Cook,
- Murder in the Mews (öykü kitabından),
- The Adventure of Johnnie Waverly,
- Four and Twenty Blackbirds,
- The Third Floor Flat,
- Triangle at Rhodes,
- Problem at Sea,
- The Incredible Theft,
- The King of Clubs, The Dream,
- Peril at End House (romandan),
- The Veiled Lady,
- Lost Mine,
- The Cornish Mystery,
- The Disappearance of Mr. Davenhiem,
- Double Sin,
- The Adventure of the Cheap Flat,
- Kidnapped Prime Minister,
- The Adventure of the Western Star,
- The Mysterious Affair at Styles (romandan),
- How Does Your Garden Grow?,
- The Million Dollar Bond Robbery,
- The Plymouth Express,
- Wasps’ Nest,
- The Tragedy at Marsdon Manor,
- Double Clue,
- The Mystery of the Spanish Chest,
- Theft of the Royal Ruby,
- The Affair at the Victory Ball,
- Mystery of Hunter’s Lodge,
- The ABC Murders,
- Death in the Clouds (romandan),
- One, Two, Buckle My Shoe (romandan),
- The Adventure of the Egyptian Tomb,
- Under Dog,
- The Yellow Iris,
- Case of the Missing Will,
- The Adventure of the Italian Nobleman,
- Chocolate Box,
- Dead Man’s Mirror,
- The Jewel Robbery at the Grand Metropolitan,
- Hercule Poirot’s Christmas (romandan),
- Hickory Dickory, Dock (romandan),
- Murder on the Links (romandan),
- Dumb Witness (romandan),
- The Murder of Roger Ackroyd (romandan),
- Lord Edgware Dies (romandan),
- Evil Under the Sun (romandan),
- Murder in Mesopotamia (romandan),
- Five Little Pigs (romandan),
- Sad Cypress (romandan),
- Death on the Nile (romandan),
- The Hollow (romandan),
- The Mystery of the Blue Train (romandan),
- Cards on the Table (romandan),
- After the Funeral (romandan),
- Taken at the Flood (romandan),
- Mrs. McGinty’s Dead,
- Cat Among the Pigeons (romandan),
- Third Girl (romandan),
- Appointment with Death (romandan),
- Three Act Tragedy (romandan),
- Hallowe’en Party (romandan),
- Murder on the Orient Express (romandan),
- The Clocks (romandan),
- Elephants Can Remember (romandan),
- The Big Four (romandan),
- Dead Man’s Folly (romandan),
- The Labours of Hercules (romandan),
- Curtain (romandan).
Not:
Bölümler arasında yer alan Evil Under the Sun (1982) romanının ayrıca film uyarlaması da bulunuyor. 1953 yılında yayımlanan After the Funeral isimli romandan uyarlanan 1963 yapımı Murder at the Gallop filmi ise orijinal romanın aksine ana karakter olan Hercule Poirot’u Miss Marple ile değiştiriyor.
Agatha Christie’s Marple
IMDb: 7.8 | 2004-13 | 6 Sezon 23 Bölüm | ITV
Oyuncular: Geraldine McEwan, Julia McKenzie, Stephen Churchett, Joanna Lumley…
Miss Marple, Agatha Christie’nin iki önemli dedektifinden diğeri. Miss Marple, kısacası Christie’nin 1930 senesinde yayımlanan hikayesi The Murder at the Vicarage ile okuyucuyla buluşmuştur. Agatha Christie’s Marple serisi de Dedektif Miss Marple’ın tüm maceralarını anlatıyor. Bunun yanında bu seride bazı bölümlerde romanların aslına sadık kalarak olaylar Miss Marple’ın etrafından dönerken bazılarında ise eserde Miss Marple olmadığı halde senaristler tarafından hikaye değiştirilerek ekleme yapılmış. İlk 3 sezonda Miss Marple rolünü Geraldine McEwan canlandırırken sonraki sezonlarda rolü Julia McKenzie devraldı.
Aşağıda bölüm isimlerini sırasıyla paylaştık. Herhangi bir sırayı takip etmeksizin Agatha Christie’nin merak ettiğiniz bir hikayesini açıp izleyebilirsiniz.
Bölüm İsimleri:
- The Body in the Library (romandan),
- The Murder at the Vicarage (romandan),
- 4:50 from Paddington (romandan),
- A Murder is Announced (romandan),
- Sleeping Murder (romandan),
- The Moving Finger (romandan),
- By the Pricking of My Thumbs (romandan, karakterler değiştirildi),
- The Sittaford Mystery (romandan, karakterler değiştirilmiştir),
- At Bertram’s Hotel (romandan),
- Ordeal by Innocence (romandan, karakterler değiştirildi),
- Towards Zero (romandan, karakterler değiştirildi),
- Nemesis (romandan),
- A Pocket Full of Rye (romandan),
- Murder is Easy (romandan, karakterler değiştirildi),
- They Do It with Mirrors (romandan),
- Why Didn’t They Ask Evans? (romandan, karakterler değiştirildi),
- The Pale Horse (romandan, karakterler değiştirildi),
- Secret of Chimneys (romandan, karakterler değiştirildi),
- The Blue Geranium (kısa öyküden),
- The Mirror Crack’d from Side to Side (romandan),
- A Caribbean Mystery (romandan),
- Greenshaw’s Folly (kısa öyküden),
- Endless Night (romandan, karakterler değiştirilmiştir).
Agatha Christie’s Marple uyarlaması, özellikle romanlara sadık kalmadığı için eleştirilse de suç, gizem, gerilim türlerini sevenler için iyi bir alternatif.
1962 yılında yayımlanan The Mirror Crack’d from Side to Side romanından Guy Hamilton yönetmenliğinde uyarlanan ve aynı zamanda 1980’de vizyona giren The Mirror Crack’d isimli ayrı bir film de var. Bu hikayenin ilginç yanı ise Christie’nin romanı, gelgelelim Amerikalı oyuncu Gene Tierney’nin başından geçen olaylardan etkilenmesiyle yazmış olması. Serinin, aynı zamanda 1957 yılında yayımlanan 4.50 from Paddington isimli romandan uyarlanan 3. bölümünün George Pollock yönetmenliğinde çekilen ve izleyiciler tarafından çok beğenilen 1961 tarihli Murder She Said isimli filmi de var. Bu da yine en iyi Agatha Christie uyarlamaları arasında görülen bir yapım.
Daha eski bir yapım izlemek isterseniz de 1984 – 1993 yılları arasında yayınlanan Miss Marple serisine göz atabilirsiniz. Aynı zamanda bu seride de Christie’nin Dedektif Miss Marple’ı konu alan 12 romanı, romanlara olabildiğince sadık kalınarak 10 ayrı TV filmi olarak izleyiciyle buluştu. Bu serinin bölümleri de aşağıdaki gibi.
Bölüm İsimleri:
- The Body in the Library (1984),
- The Moving Finger (1985),
- A Murder is Announced (1985),
- A Pocket Full of Rye (1985),
- The Murder at the Vicarage (1986),
- Sleeping Murder (1987),
- At Bertram’s Hotel (1987),
- Nemesis (1987),
- 4:50 from Paddington (1987),
- A Caribbean Mystery (1989),
- They Do It with Mirrors (1991),
- The Mirror Crack’d from Side to Side (1992).
Poirot ve Agatha Christie’s Marple serilerinde yer alan pek çok roman ve kısa öykü sık sık ayrı ayrı mini dizi ve film olarak da izleyiciyle buluştu. Aşağıda en çok beğendiklerimizi sıraladık. Ayrıca Christie romanlarını Fransız tarzında izlemek isterseniz karakterleri değiştirilmiş Les petits meurtres d’Agatha Christie serisine de göz atabilirsiniz. Bu yapım da başarılı Agatha Christie uyarlamaları arasında kabul ediliyor.
En İyi Fotoğrafçılık Belgeselleri
Death on the Nile
IMDb: 7.3 | 1978 | Film
Oyuncular: Peter Ustinov, Mia Farrow, Simon MacCorkindale…
1937 yılında yayımlanan aynı isimli romandan John Guillermin yönetmenliğinde uyarlanan Death on the Nile filminde, kısacası ünlü Dedektif Hercule Poirot, Nil’de gemi yolculuğu yaptığı sırada işlenen bir cinayeti gemi karaya ulaşana dek çözmeye çalışıyor. Roman, ayrıca Kenneth Branagh yönetmenliğinde tekrar beyaz perdeye uyarlandı. Filmin 2022 yılında gösterime girmesi bekleniyor. Death on the Nile, Christie’nin gözde eserlerinden biri.
And Then There Were None
IMDb: 8.0 | 2015 | 3 Bölüm | BBC
Oyuncular: Maeve Dermody, Charles Dance, Toby Stephens, Burn Gorman, Sam Neill, Miranda Richardson, Aidan Turner, Noah Taylor…
And Then There Were None, son zamanların en çok beğenilen Agatha Christie uyarlamaları arasında. Dizi, Christie’nin 1939 yılında yayımlanan Ten Little Niggers (diğer ismiyle Ten Little Indians) romanından uyarlama. Dizinin senaryosu Sarah Phelps tarafından kaleme alınırken yönetmen koltuğunda Craig Viveiros oturuyor.
Hikaye, özellikle 1939 yılının Ağustos ayında Londra’da geçiyor. Kısacası neden davet edildiğini bilmediğimiz birbirini tanımayan 8 konuk izole bir ada olan Soldier Island’da büyük bir eve çağrılıyor: General MacArthur, yargıç Wargrave, Philip Lombard, William Blore, Tony Marston, sekreter Vera Claythorne, Emily Brett, Doktor Edward Armstrong. Bir de halihazırda adada bulunan hizmetçiler Bay ve Bayan Rogers. Bazılarına adanın sahibi Ulick Norman Owen, bazılarına da eşi Una Nancy Owen, farklı içerikte davetiyeler yolluyor. Ancak eve geldiklerinde Bay ve Bayan Owen ortalarda görünmüyor ve koca bir evde birbirini tanımayan 10 kişi, tek tek öldürülmeye başlıyor.
Defalarca kez sinemaya ve televizyona uyarlanan hikayede, Christie’nin diğer romanlarının aksine olayları çözen bir dedektif bulunmuyor. Ancak en iyi Agatha Christie uyarlamaları listemizin nadide parçalarından gerilim dolu ve her anı ayrı merak uyandıran And Then There Were None, sizi içerisine çekip küçük bir dedektife dönüştürecek diyebiliriz.
The Witness for the Prosecution
IMDb: 7.0 | 2016 | 2 Bölüm | BBC
Oyuncular: Billy Howle, Kim Cattrall, Monica Dolan, Andrea Riseborough, Toby Jones, Robert East, David Haig, Paul Ready…
Agatha Christie’nin 1925 yılında yayımlanan aynı isimli eserinden uyarlanan The Witness for the Prosecution, Emily adında zengin ve dul bir kadınla Leonard adında fakir ve genç bir adamın tanışmasının ardından yaşananları anlatıyor. Emily’nin öldürülmeden hemen önce mirasını Leonard’a bırakması dolayısıyla ölümün baş şüphelisi de Leonard olur. Öykünün 1957 yılında aynı isimle uyarlanmış, aynı zamanda çok beğenilen ve sinema tarihinin en iyi uyarlamalarından biri olarak nitelendirilen film versiyonu da bulunuyor.
Murder on the Orient Express
IMDb: 6.5 | 2017 | Film
Oyuncular: Kenneth Branagh, Penélope Cruz, Willem Dafoe…
Kenneth Branagh tarafından yönetilen film, 1934 yılında yayımlanan ve aynı zamanda Hercule Poirot etrafında dönen Murder on the Orient Express (Doğu Ekspresi’nde Cinayet) romanından uyarlama.
Güncel olması açısından 2017 yapımı filmi listeye almış olsak da Sidney Lumet’in yönettiği 1974 tarihli, Ingrid Bergman’a Oscar kazandıran filmdir. Aynı zamanda en iyi Agatha Christie uyarlamaları arasında değerlendiriliyor. Bu roman ayrıca Poirot serisinde 12. sezon 3. bölümde işlenmektedir.
Hikaye, ilk olarak İstanbul ve Paris arasında sefer yapan Doğu Ekspresi’nde bir milyonerin öldürülmesiyle başlıyor. Trenin kara saplanması dolayısıyla da olayı çözmek yolcular arasında yer alan Hercule Poirot’ya kalıyor.
Crooked House
IMDb: 6.3 | 2017 | Film
Oyuncular: Max Irons, Stefanie Martini, Glenn Close, Honor Kneafsey, Christina Hendricks, Julian Sands…
1949 yılında yayımlanan aynı isimli romandan uyarlama Crooked House’da ana karakterimiz Dedektif Charles Hayward, özellikle Sophia de Haviland tarafından zengin iş insanı dedesinin ölümünü araştırmak üzere tutuluyor. Bunun yanında Christie eserlerinden alışkın olduğumuz zengin ve karmaşık ilişkileri olan aile hikayesi.
Ordeal by Innocence
IMDb: 7.3 | 2018 | 3 Bölüm | BBC
Oyuncular: Morven Christie, Anthony Boyle, Christian Cooke, Ed Westwick, Bill Nighy, Catherine Keener, Matthew Goode, Luke Treadaway…
Agatha Christie’nin 1958 yılında yayımlanan Ordeal by Innocence (Şahidin Gözleri) adlı kitabının uyarlaması olan dizidir. Dizi kısacası 1954 yılında Londra’nın zengin ailelerinden birinin evinde işlenen cinayetle başlıyor. Öldürülen kadının evlatlık oğlu suçlu bulunarak hapishaneye atılıyor. Orada hastalanarak ölüyor. Bir süre sonra ise cinayete dair her şeyi karıştıracak bazı delillerle birlikte birisi ortaya çıkıyor. Son olarak dizinin senaryosu Sarah Phelps tarafından yazılırken yönetmenliğini Sandra Goldbacher üstlenmektedir.
The ABC Murders
IMDb: 6.6 | 2018 | 3 Bölüm | BBC
Oyuncular: John Malkovich, Eamon Farren, Rupert Grint, Andrew Buchan…
Senaryosu Sarah Phelps tarafından yazılan ve Alex Gabassi tarafından yönetilen 3 bölümlük The ABC Murders dizisi, gelgelelim Christie’nin 1936’da yayımlanan aynı isimli kısa öyküsünden uyarlama. Öykü, 1989 – 2013 yılları arasında yayınlanan Poirot serisinin 4. sezonunun 1. bölümünde de işlenmektedir. Ayrıca öykünün 2009 ve 2016 yıllarında çıkarılan 2 farklı bilgisayar oyunu da bulunmaktadır.
Hikaye, ünlü Dedektif Hercule Poirot’un Londra’daki yabancılara karşı nefret dolu ortam dolayısıyla kenara itildiği zamanlarda, özellikle 1933 yılında geçiyor. ABC takma ismini kullanan ve cinayetlerini hem konum hem de kişi ismine göre alfabetik sırayla işleyen bir seri katil, direkt olarak Hercule Poirot’u hedef alır. Bunun yanında ona mektuplar göndererek işleyeceği cinayetler hakkında bilgi verir. Poirot, artık kendi zamanından hemen hemen kimsenin kalmadığı ve özellikle gençlerin onu aşağıladığı bir ortamda katili bulmaya çalışır. En iyi Agatha Christie uyarlamaları arasında değerlendirdiğimiz bir dizidir. John Malkovich’in oyunculuğuyla daha da güçlendirdiği dizi, uzun bir zamandan sonra Dedektif Hercule Poirot’un ekranlara geri dönmesini de temsil ediyor diyebiliriz.
Partners in Crime
IMDb: 6.4 | 2015 | 6 Bölüm | BBC
Oyuncular: Jessica Raine, David Walliams, James Fleet, Matthew Steer, Paul Brennen, Jonny Phillips…
Christie’nin Tommy ve Tuppence Beresford çiftinin maceralarını anlattığı 4 romanı ve 1 öyküsü bulunmaktadır. 6 bölümden oluşan Partners in Crime dizinin ilk 3 bölümü 1922 yılında yayımlanan The Secret Adversary romanından, bunun yanında sonraki 3 bölümü ise 1941 yılında yayımlanan N or M romanından uyarlama. The Secret Adversary, I. Dünya Savaşı sonrası atmosferinde, N or M ise II. Dünya Savaşı atmosferinde geçse de, kısacası uyarlama dizi zamanı 1950’lerden başlatıyor. Tommy ve Tuppence Beresford çifti, 1950’lerin Britanya’sında casusluk hikayelerine atılırlar. Bunun yanında sırları açığa çıkarmaya çalışırlar.
Senaryosu Claire Wilson ve Zinnie Harris tarafından yazılan Edward Hall’un yönettiği dizi, Christie’nin diğer karakterlerine oranla pek de gözde olmayan karakterleri üzerine kurulu olduğundan mı yoksa uyarlamanın iyi kotarılamamış olmasından mı bilinmez fakat pek fazla olumlu eleştiri alamadı. Ancak 50’lerin dünyasına, Soğuk Savaş dönemine yolculuk yapmak isterseniz tercih edebileceğiniz bir yapım. Partners in Crime, 1983 – 1984 yıllarında da 10 bölümlük bir mini dizi olarak izleyiciyle buluşmuştu.
The Pale Horse
IMDb: 6.1 | 2020 | 2 Bölüm | BBC
Oyuncular: Georgina Campbell, Kaya Scodelario, Rufus Sewell, Sheila Atim, Madeleine Bowyer, Sean Pertwee…
Senaryosu Sarah Phelps tarafından yazılan ve Leonora Lonsdale’in yönettiği The Pale Horse, 1961 yılında yayımlanan aynı isimli romandan uyarlama. Jessie Davis’in pek de şüphe çekmeyen ölümünün ardından olaylar, ayakkabısının içerisinde bulunan bir isim listesi ile karmaşıklaşmaya başlar. Bu listedeki isimlerden bazıları da aynı şekilde doğal görünen, şüphe çekmeyen şekillerde ölmüştür. Listede ismi olan Zachariah Osborne, kısacası bütün bu ölümlerin arkasında Pale Horse isimli, kara büyü yaparak insanları uzaktan öldürebilen bir örgütün olduğunu düşünürken isimlerden bir diğeri olan Mark Easterbrook ise buna inanmayıp olayları araştırmaya başlar. Dizinin kitaptan daha farklı olduğunu söyleyebiliriz.
The Pale Horse, 1997 yılında da TV filmi olarak uyarlanmıştır. Ayrıca yukarıda bahsettiğimiz Agatha Christie’s Marple serisinin 17. bölümü de orijinal hikayede olmayan Miss Marple’ın eklendiği farklı bir uyarlamayı içeriyor.
BBC, 2021 yılında yayınlayacağını duyurduğu Death Comes as the End ve They Came to Baghdad dizilerini de merakla bekliyoruz. Özellikle derinlemesine bir Agatha Christie incelemesi yapmak isterseniz buradan faydalanabilirsiniz.