Dünyanın En Zehirli 10 Yılanı
Dünyanın En Zehirli 10 Yılanı: Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan açıklama, her yıl 81.000 ile 138.000 kişinin yılan sokması nedeniyle öldüğü şeklindedir. Mağdurlar çoğunlukla, tıbbi tesisler ve gerekli panzehirlerin olmadığı küçük kasabalarda ve köylerde yaşayan insanlardır. Bu yüzden ölüm vakalarının, DSÖ‘nün verdiği rakamlarında çok üstünde olabileceği ihtimal dahilindedir. Bazı vakalar, yılan sokmaları sonucu düşük etkili zehir olmasına rağmen, uzun süre cerrahi müdahale yapılamamasından kaynaklı ölüm ile sonuçlanmaktadır. Bu yazımızda yılanlar, LD50 (Öldürücü Doz) açısından, zehir gücü bazında sıralanmıştır.
LD50 Nedir?
Bilim adamları, fareleri öldürmek için ne kadar zehrin gerekli olduğunu ölçmek için öldürücü doz veya LD50 adı verilen bir toksiloji testi kullanırlar. Bu metodoloji, hem ahlaki hem de bilimsel olarak ciddi eleştirilere sebebiyet versede, günümüzde yılanların zehir gücünü derecelendirmenin en iyi yoludur. Bunun haricinde derecelendirmelerden bazıları; yılanın insan ile etkileşim sıklığı, yılanın türü, bir saldırıda verilen zehrin hacmi gibi unsurlar ile ölçeklendirilebilmektedir. Gelelim buradaki tüm derecelendirmeler sonucunda ortaya çıkan dünyanın en zehirli on yılanına:
1. Çengel Burunlu Deniz Yılanı – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,02 Mg/Kg
Dünyanın en zehirli yılanı olan çengel burunlu deniz yılanı (Enhidrina schistosa), 0,02 mg/kg gibi şaşırtıcı bir LD50 derecesine sahiptir. Buradaki LD50 oranında dikkat edilecek husus, sadece 0.02 Mg’nın öldürücü doz olmasıdır. Aşağıdaki yılan açıklamalarında bu değerin yükseldiğine tanıklık edeceksiniz. Daha basit bir tanımla, aşağıdaki yılanlar sokma eylemini gerçekleştirdiğinde, verdikleri zehrin ölümle sonuçlanması için dozunu yükseltmeleri gerekir. Bu yılanın sadece 0.02 Mg’lik dozu, bir insanı rahatlıkla öldürebilir. Neyse konuyu daha da fazla bulandırmadan, bu agresif türleri tanımaya devam edelim.
Bu agresif türlere, Hint Okyanusu ve Umman Denizi kıyılarında, 100 m’ye kadar (daha da sığ olabilmektedir) derinliklerde ve ayrıca kıyı bitki örtüsü arasında rastlanabilmektedir. Çengel burunlu deniz yılanı, genelde balıkları avlamayı sever ve insanlara saldırmazlar. Ancak yine de insanlar, kıyıda yüzerlerken dikkatli olmalıdırlar.
2. İçbölge Taypanı – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,025 Mg/Kg
Bu yılan (Oxyuranus Microlepidotus), en ölümcül zehirli yılanlar listesinde Kanca burunluya en ciddi rakiptir. Bunun yanında karada yaşayan yılanların en zehirlisidir. (LD50 derecesi 0,025 mg/kg). Bu Avustralya (Orta/Doğu) yılanı, potansiyel olarak ölümcül ısırığı nedeniyle “şiddetli yılan” olarakta anılmaktadır. Ancak varsayımsal olarak yüzlerce insanı öldürmeye yetecek bir zehri olsa da, insanlara karşı dikkat çekmemeye çalışan ve kışkırtılmadıkça insanlara saldırmayan bir cinstir.
3. Daboia Russelii (Engerek) – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,03 Mg/Kg
Adını Viperidae ailesinin bir üyesi, aynı zamanda ilk keşfeden İskoç herpetolog Patrick Russell‘dan alan Russell’ın engereği (Daboia Russelii), bu listedeki en zehirli yılanlardan biridir. Ağrılıklı olarak Hint Yarımadası‘nda bulunan bu yılanlar, insanlarla fazla etkileşim içerisindedirler. Genelde tarım arazilerine yöneldiklerinden, ısırılan kurbanları arasında insanlar da vardır. Kurban dememizin sebebi, insanlar ısırıldığında hızlı bir şekilde tedavi olmazlarsa sonucu büyük olasılıkla ölümle sonuçlanır.
4. Doğu Kahverengi Yılanı – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,035 Mg/Kg
Basitçe kahverengi yılan (Pseudonaja textilis) olarak da anılan bu sinsi elapidin yaşam alanı Avustralya‘dan (Doğu ve Orta bölgeler) ve Güney Yeni Gine‘ye kadar uzanmaktadır. İç kesimlerdeki taipanın aksine, kahverengi yılan oldukça agresiftir. Bunun yanında oldukça hızlıdır. Bu nedenle, LD50 derecesi biraz geride kalsa da (yaklaşık 0,035 mg/kg), doğu kahverengi, daha zehirli olan kardeşi içbölge taypanından daha tehlikeli ve saldırgandır. Standart bir saldırıda 5-75 mg arasında zehir verebilir. Ortalama büyüklükteki bir insanı öldürmek için 3 mg yeterlidir. Bu nedenle, ateşli kahverengi yılan, Avustralya‘daki yılan ısırığı ölümlerinin yaklaşık %60’ından sorumludur.
5. Aipysurus Duboisii – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,04 Mg/Kg
Bu su canavarı, onunla karşılaşan şanssız balıklar, müren yılanları ve zaman zaman insanlar için bile ölümcül sürprizler hazırlayabilir. Dubois’nın deniz yılanları (Aipysurus duboisii), Güneybatı Pasifik Okyanusu‘ndaki bazı adaların yanı sıra Avustralya‘nın Kuzey Kıyısı açıklarındaki mercan resifleri ve kumlu deniz dipleri arasında pusuda beklerler. Isırık başına yalnızca 1 ila 10 mg zehir yaymasına rağmen bu yılan, sağlık bakımından insanlar üzerinde ciddi hasarlara yol açabilir. Bunun yanında ısırığa çok geç müdahale edilirse, sonucu ölüme varabilir.
Dünyadaki En Güçlü Isırığa Sahip 10 Hayvan
6. Kara Mamba – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,05 Mg/Kg
Kötü şöhretli kara mamba (Dendroaspis polylepis) uzun sayılabilecel bir yılandır. Boyları 2.5 metreye kadar ulaşabilir. Aynı zamanda çok hızlı olan bu agresif sürüngenler, 20.12 km’ye yaklaşan hızlarda kayabilirler. Çok agresiftir ve hepsinden önemlisi, zehri oldukça etkilidir. Aslında kahverengi veya ağırlıklı zeytin renginde olmalarına rağmen, kara mamba adını savunma pozisyonu alırken belirgin bir şekilde değişen siyah-mavi ağzının içinden alır. Korkutucu varlığı ve tarihsel olarak ölümcül itibarı (özellikle bir panzehirin ortaya çıkmasından önce), bu yılanı Güney ve Doğu Afrika‘da efsanevi bir üne kavuşturmuştur.
7. Kaplan Çıngıraklı Yılanı – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,06 Mg/Kg
Southcentral Arizona‘daki California Körfezi ve Meksika‘nın Sonora Eyaleti‘nin doğal alanlarında sıklıkla rastlanan bir sürüngendir. Kaplan çıngıraklı yılanı (Crotalus tigris), kamufle olmayı tercih eden genelde sakin bir sürüngendir. Fakat bu zarif çizgili ve kabuk değiştirdiğinde pullu yılan, kışkırtıldığında saldırganlaşan ve oldukça tehlikeli bir yaratıktır.
8. Boomslang Yılanı – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,07 Mg/Kg
Bu sürüngen (Dispholidus typus), Sahra altı Afrika‘da sıklıkla görebileceğiniz, ağaçta yaşayan bir yılandır. İnsanlara tehdit hissetmedikleri sürece saldırmazlar. Genellikle bukalemun ve kuş gibi hayvanları avlarlar. LD50’si 0,07 mg/kg olan bu ince yılan, kendisinden küçük hayvanları kolayca etkisiz hale getirebilmektedir. Genellikle parlak yeşil derisi ile tasvir edilse de, boomslangın görüntüsü sıklıkla değişmektedir. Ancak rengi hangi şekle bürünürse bürünsün, bu yılanlar kılık değiştirme ustalarıdır.
9. Sarı Karınlı Deniz Yılanı – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,07 Mg/Kg
Pek çok zehirli yılan gözden kaçmayı tercih ederken, sarı karınlı deniz yılanını (Pelamis platurus) birçok yerde sıklıkla gözlemleyebilirsiniz. Bu gösterişli sürüngen, suda uzun süreler çıkmadan yaşayabilir. Hatta su yaşamına o kadar iyi adepte olmuştur ki; Pasifik ve Hint Okyanusu’nun oldukça açıklarında görülebilirler. Bu yılanlar, balık avlamak istediklerinde yüzeye yakın yerlerde hareketsiz dururlar. Avları yaklaştığında, ani bir hareket ile saldırıya geçerler. Bu yılanlar güçlü bir zehre sahip olsalarda, küçük dişleri olduğundan ısırık başına çok küçük bir dozu enjekte edebilirler.
10. Mavi Bongar – LD50 oranı (ölümcül doz) 0,09 Mg/Kg
İlk ona girenler arasında Mavi Bongar (Bungarus caeruleus) veya kısaca Common Krait veya Indian Krait‘te vardır. Bu yılanlar, Hint alt kıtasında, çok çeşitli habitatlarda bulunabilirler. Bu sürüngenler aynı zamanda insanların evlerine girme alışkanlığına sahiptirler. Enjekte ettiği doz kuvveti her ne kadar diğer yılanlara göre küçük gözüksede, yaydığı zehir oranı diğer yılanlara göre fazla ve güçlü ısırığıyla bölgedeki birçok yılan ölümlerinden sorumludur. Öyle ki kurbanlarının %70 ile %80’i sokulduktan sonra ölür. Uygulanan panzehir ise bu rakamı ancak %50 seviyelerine çekmektedir.
