Stres Nedir; Stres, insan hayatında çok sıklıkla kullandığımız kelimelerden birisidir. Çoğu kez “sıkıntılı, gerilimli ve bas altındaki” insanların ruh halini yansıtır. Yolunda gitmeyen herhangi bir olayda, herhangi bir işte, negatif bir sonuç beklediğimizde kısacası ters ve olumsuz giden şeylerde kendimizde hissettiğimiz bir duygular bütünüdür. Bu duyguya; “huzursuzluk, gerginlik, endişe, rahatsızlık, korku, kaygı, belirsizlik, güvensizlik” gibi duygularında bir çeşit karışımı diyebiliriz. Tam olarak tarifinin cevabı olmasada; stresin çağrışımı çoğu kez olumsuz duygulardır. Olumlu stres nasıl olur ? Başarılı olduğumuzda hissettiğimiz duygu, yeni bir mevkiye veya konuma geldiğimizdeki hisler, mutlu bir haber aldığımızdaki hisler de stres ile karışık duygulardır. Misal olarak öğretmenlik yaptığı okula müdür olarak atanan kişi bir yandan sevinirken diğer yandan yeni görevin getirdiği görev ve sorumluluk duygusu ile strese girebilir. Sınav stresi, ders stresi, iş stresi, trafik stresi, başarısızlık stresi gibi birçok alanda bu duygu ile karşılaşırız.
Stres Nedir ?
Stres Nasıl Doğar ?
Stresi olumsuz yapan şeyin aslında derecesi olduğunu söylemek pekte yanlış kaçmaz. Yani sabah erken kalkıp okula gitmek bir çeşit iç baskı ve görev bilincinin getirdiği bir davranıştır. Ancak akşam uyurken sabahki kalkıp okula gitme olayını zihnimizde çok büyütürsek hatta uykularımız kaçarsa, uyanmak için bir kaç tane saat kurarsak ve zamanından çok önce kalkıp gözümüze uyku girmezse o zaman stresin derecesi artmış olur ve bu durumda normalde yaptığımız bir şey bizim için sıkıntılı hale gelir. Kısacası stresin azı olmalı ama fazlası olmamalıdır diyebiliriz. İnsanın günlük hayattaki görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi için az miktarda stres olmalıdır. Ancak stres arttığında o zaman günlük hayattaki normal yapabileceğimiz şeyler bile sıkıntılı hale gelebilir. Stresin fazlası insanlara ciddi anlamda zararlar verir. Stresin olmadığı bir kişi; vurdumduymaz, boş vermiş, sorumluluklarını yerine getirmeyen, görevlerini sürekli aksatan, çok rahat ve lakayd olabilir.
Belli bir miktarda oluşan stres kişiyi görev ve sorumlulukları karşısında daha başarılı yaparken, stresin yükselmesi ve kontrolden çıkması ise tam tersi olarak sorumluluk ve görevlerinin aksamasına sebebiyet verir. Günlük olarak ders çalışan, her gün okuluna zamanında giden, aldığı görevleri yerine getiren kişide belli bir baskı vardır. Ancak bu baskı kontrolden çıkmamış ve onun günlük hayatını etkilememiştir. Ders çalışma konusunda stres olmaz ise kişi hiç ders çalışmaz. Tam tersi olarak ders çalışırken aşırı stres olursa o zaman ders çalışma düzeni ve sınavlardaki durumu yine olumsuz etkiler. O açıdan belli bir dozdaki stresin kişiyi başarıya götürdüğü, onun bazı kurallara uyması gereğini artırdığı, iç motivasyonu desteklediği görülür. Stres artıp baskı ve gerilimin iyice arttığı durumlarda ise yukarıda saydığımız konuların bozulmasına kişinin dikkatinin ve öğrenme düzeyinin düşmesine, kaygının artmasından dolayı bazı bedensel belirtilerin oluşmasına, çabuk sinirlenme, mutsuzluk, karamsarlık gibi psikiyatrik problemlere yol açabilir.
