Dünyanın En Kirli 10 Şehri:
Dünyanın En Kirli 10 Şehri: Kirlilik ve kirlilikle ilgili gevşek düzenlemeler, endüstriyel çalışmalardan dolayı orta ve düşük gelirli ülkelerde oldukça yaygındır. Partikül Madde (PM2.5 ve PM10), genel kirlilik, özellikle hava kirliliği seviyelerinin bir ölçüsü olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Daha açıklayıcı bir ifadeyle; küf, polen ve toz benzeri 10 mikrondan daha ufak parçacıklar PM10 (partiküler madde) olarak ve yanma eylemi ile meydana çıkan parçacıkları, organik bileşenler şeklinde 2,5 mikron ve ondan daha ufak parçacıklar ise PM2.5 olarak isimlendirilir.
10. Baghpat, Hindistan:
Baghpat, komşu şehri Delhi’den aşırı göç almaktadır. Bunun nedenleri arasında kendisinden daha kirli şehirler olması ve ülkenin yeni yerleşim, bunun yanında sanayi bölgelerinden birisi olması bulunmaktadır. Delhi’den neden fazla göç aldığını özetleyecek olursak; Hindistan’ın başkenti Delhi’de 38 hava kirliliği izlemi sistemi bulunurken, diğer şehirlerde en fazla bu rakam beşi geçmemektedir. Bu rakamlar bile şehrin Delhi’den neden aşırı göç aldığının çarpıcı örneklerinden birisidir. Ancak düzensiz planlamalar, eylemsel işleyişin eksikliği ve birçok sebepten dolayı Baghpat’ta bu kirlilikten nasibini almıştır. Çarpıcı bir örnekle Baghpat için hava kirliliği seviyeleri 2021 yılında ortalama PM2.5 bazında 89,1 µg/m3’tür. Maalesef bu rakam, kirlilik anlamında DSÖ’nün hava kalitesi standartlarının yaklaşık 10 katı yükseliğindedir.
9. Peşaver, Pakistan:
Yapılan yeni araştırmalar neticesinde Peşaver, endişe verici düzeyde hava kirliliği yaşamaktadır. Şehrin hava kirliliği seviyesi, özellikle kış aylarında, şehri dünyanın en kirli şehirleri arasına sokmaktadır. Bu kirlilik düzeyi ne yazik ki ülkedeki beş milyon kişinin sağlığını ciddi derecede etkilemektedir. Ana kirlilik kaynakları arasında atık yakma ve buna ek olarak endüstriyel emisyon direktiflerine uyulmaması gösterilebilir. IQAir’e göre, Peşaver’in 2021’deki ortalama PM2.5 sıralaması 89.6 µg/m3’tür. Bu, DSÖ’nün kılavuzlarında yayınladığının tam 10 kat daha yükseğidir.
8. Bahawalpur, Pakistan:
Bahawalpur, Hava Kalitesi İndeksi (AQI) verilerine göre Pakistan’ın en kirli ikinci şehridir. Şehir, özellikle çocuklar, yaşlılar ve hastalar gibi savunmasız popülasyonları yüksek solunum zorluğu riskine sokuyor. Yine bu şehirde de hava kirliliğinin baş sebepleri arasında; otomobillerden ve endüstriyel operasyonlardan kaynaklanan emisyonlar gözüküyor. Diğer kaynaklar arasında; evsel kullanımlar, enerji üretimi, atık yakma gibi birçok biyogaz kullanımı yer almaktadır. IQAir’e göre, Bahawalpur’un 2021’deki ortalama PM2.5 sıralaması 91 µg/m3’tür. Bu, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksektir.
7. Noida, Hindistan:
New Okhla Industrial Development Area‘nın kısaltması olan Noida, dünyanın en düşük hava kalitesine sahip şehridir. Bu kasabadaki çiftçiler, havayı her türlü toz ve partikül maddeden temizlemek için; özellikle yağmur ve rüzgarın olmadığı yılın kurak aylarında ve genellikle hasat mevsimi boyunca anız yakarlar. Aynı zamanda bu şehrin hava kirliliğini etikileyen en önemli sebepler arasında; yılın Ekim ve Kasım ayları arasında gerçekleştirilen ulusal festivaller de atılan havai fişekler gösterilmektedir. IQAir’e göre, Noida’nın 2021’deki ortalama PM2.5 sıralaması, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksek olan 91.4 µg/m3’tür.
6. Faysalabat, Pakistan:
Faysalabad, 5.856 km2’lik bir alanı kaplayan ve 3.54 milyonluk bir nüfusa sahip olan Pakistan’ın üçüncü büyük şehridir. Şehir, son yıllarda merkezi konumu nedeniyle; hem ekonomik hem de nüfus açısından önemli bir göçe tanıklık etmektedir. Aynı zamanda bu şehir, Pakistan’dan diğer şehirlere uzanan farklı karayolları ve demiryolları nedeniyle ülke için önemli bir sanayi ve iletişim merkezidir. Hızla büyüyen ve ağır sanayisi olan bir şehirden bekleneceği gibi maalesef kirlilik seviyesi yüksek bir lokasyondur. Ayrıca Faysalabad, yeraltı sularını da ciddi derece de etkileyen çok büyük miktarda atık ve kömür yakmakdan kaynaklanan kirliliğe de sahiptir. Faysalabad, IQAir’e göre DSÖ’nün PM2.5 sınırlaması yönergelerinden 10 kat daha yüksek olan 94.2 µg/m3’lük değerlere sahiptir.
5. Jaunpur, Hindistan:
Japunpur’da hava kirliliği yine diğer şehirler gibi çok yüksek değerlerde. Örneğin Jaunpur, şuanda ülkenin en kirli şehirleri arasında dördüncü sırada. Jaunpur diğer şehirlerden farklı olarak daha sıra dışı kirlilik kaynaklarına sahiptir. Bunlar arasında özellikle; toz ve dumanı rüzgar akımıyla şehire getiren hava koşulları sayılabilir. Bunun haricinde geleneksel pişirme yöntemleri, araç emisyonları ve şantiyelerden çıkan kirli atıklar ve hava sayılabilir. IQAir’e göre, Juanpur’un 2021’deki ortalama PM2.5 sıralaması 95.3 µg/m3’tür. Bu, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksektir.
4. Delhi, Hindistan:
Yeni Delhi’deki PM2.5 kirliliğinin yıl boyunca ortalaması, dünyadaki şehirler içerisinde en kötüsüdür. Hatta o kadar ki; şehrin en kirli şehirlerin başkenti olduğundan bile bahsedebiliriz. Zaman zaman kirlilik seviyesi o kadar yüksek seviyelere çıkmaktadır ki; bu sebepten dolayı okullar yaklaşık iki hafta boyunca kapatılabilmektedir. Delhi’nin hava kirliliğinin sebepleri arasında birçok faktör vardır. Bunlar arasında otomotiv emisyonu, çok sayıda fabrika ve üretim tesisinin dumanlarının çevreye salınması gösterilebilir. IQAir’e göre, 2021’de Delhi’nin ortalama PM2.5 sıralaması 96.4 µg/m3’tür. Bu, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksektir.
Hindistan ile ilgili merak ettikleriniz: Hindistan Coğrafyası
3. Hotan, Çin:
Hotan Eyaleti, dünyanın en büyük kum çölü olan Çin’in Taklimakan Çölü‘nün güney ucunda yer almaktadır. Çöl, Hotan’daki hava kalitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Bunun nedenleri arasında kum ve tozun hava yolu vasıtasıyla şehri çevrelemesinden kaynaklanmaktadır. Ek olarak, Hotan sakinlerini etkileyen en önemli faktörler arasında; bölgenin endüstriyel genişlemesinin bir sonucu olarak çevreye yayılan toksinler gösterilebilir. IQAir’in 2021 raporu, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksek olan P2.5 sıralaması 101,5 µg/m3’tür.
2. Ghaziabad, Hindistan:
Ghaziabad’daki kirliliğin başlıca nedenleri olarak inşaat atıkları ve asfaltsız yolların kaldırdığı toz ve pislikler gelmektedir. Endüstriyel ve otomobil emisyonlarının yanı sıra açık hava atıklarının yakılması, Ghaziabad’daki kötü hava kalitesinin diğer örnekleridir. IQAir’e göre, Ghaziabad’ın 2021’deki ortalama PM2.5 sıralaması 102 µg/m3’tür. Bu, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksektir. Aynı zamanda bu rakamlar dehşete düşürecek düzeyde yüksektir. Buna bağlı olarak kirliliğe bağlı hastalık sayısı gittikçe artmaktadır.
1. Bhiwadi, Hindistan:
Bhiwadi, Rajasthan’ın Alwar Bölgesi’ndeki bir sanayi kasabasıdır. Kasaba, Delhi’yi geçerek 2021’de dünya hava kirliliği endeksinde birinci oldu. Özellikle kir ve tozun Bhiwadi’deki kirliliğin %47’sini oluşturduğunu söylemekte fayda var. Bunların haricindeki kirlilik oranlarından bazıları; %30 endüstriyel atıklardan, %12’side araçların oluşturduğu kirlilikten kaynaklanmaktadır. IQAir’e göre, 2021’de Bhidawi’nin ortalama PM2.5 sıralaması 106,2 µg/m3’tür. Aynı zamanda bu rakam, DSÖ’nün yönergelerinden 10 kat daha yüksektir. Bu şehirde dışarı çıkarken yüksek kaliteli yüz maskesi takmanız; bunun yanında ikametinizde kapı ve pencereleri açmamanız faydanızadır.
